लेखणी बुलंद टीम:
जमिनीवर पडलेली एखादी वस्तू उचलून खाणे ही अनेकांची सवय असते. कधी ना कधी आपण सर्वांनीच आपल्या हातून जमिनीवर पडलेले खाद्यपदार्थ लगेच उचलून खाल्ले असतील. जमिनीवरील पडलेले खाद्यपदार्थ हे आरोग्यासाठी सुरक्षित नसतात. पण त्यामध्ये एक 5 सेकंदाचा नियम असल्याचा काहीजणांचा दावा आहे. त्यानुसार जमिनीवर पडलेलं अन्न जर 5 सेकंदात उचलले तर त्यामध्ये बॅक्टेरिया प्रवेश करू शकत नाहीत. पण हे खरं आहे का? जमिनीवर पडलेले अन्न कितपत सुरक्षित आहे? या सर्व प्रश्नांची उत्तरे जाणून घेऊया.
5 सेकंदाचा नियम काय आहे?
‘5 सेकंद नियम’ खूप लोकप्रिय आहे. यानुसार, कोणताही खाद्यपदार्थ जमिनीवर पडला आणि तो 5 सेकंदात उचलला तर तो सुरक्षित राहतो. त्यावर बॅक्टेरिया वाढत नाहीत आणि तो आपण खाऊ शकतो. पण विज्ञान हा दावा मान्य करत नाही.
वैज्ञानिक काय म्हणतात?
अनेक संशोधनातून असे दिसून आले आहे की, एखादी गोष्ट जमिनीवर पडली की लगेच जीवाणू त्यावर चिकटू शकतात. 2016 मध्ये रटगर्स युनिव्हर्सिटीने केलेल्या अभ्यासात असे आढळून आले की जिवाणू अन्नाच्या पृष्ठभागावर मिलिसेकंदांमध्ये, म्हणजे 1 सेकंदापेक्षा कमी वेळात हस्तांतरित होऊ शकतात. अमेरिकन कौन्सिल ऑन सायन्स अँड हेल्थने केलेल्या संशोधनात असे म्हटले आहे की, अन्नपदार्थ जमिनीवर किंवा पृष्ठभागावर पडल्यानंतर लगेचच जीवाणू आणि इतर हानिकारक जंतू आणि जीवाणूंच्या संपर्कात येऊ शकतात.
ASM जर्नल्समध्ये प्रकाशित झालेल्या अॅप्लाइड आणि एन्व्हॉर्नमेंटल मायक्रोबायोलॉजी विभागाच्या या अहवालात असे सांगण्यात आले आहे की, एखादी वस्तू जितकी जास्त दूषित पृष्ठभागावर पडेल तितकी त्याला संसर्ग होण्याची शक्यता जास्त असते.
जमिनीवर पडलेले अन्न किती सुरक्षित आहे?
जरी तुम्हाला घरातील फरशी स्वच्छ दिसत असली तरी तेथे सूक्ष्म जीवाणू आणि घाण असू शकतात. शूज जमिनीवर घातले असल्यास किंवा पाळीव प्राणी फिरत असल्यास, बॅक्टेरिया, विषाणू आणि बुरशीचा धोका अधिक वाढतो.
जमिनीवर टाकलेले कोणते पदार्थ अधिक धोकादायक असतात?
ब्रेड, बिस्किटे यांसारख्या कोरड्या पदार्थांमध्ये बॅक्टेरिया कमी असतात.
फळे, दुग्धजन्य पदार्थ, सॉस यांसारख्या ओल्या किंवा चिकट पदार्थांमुळे लवकर संसर्ग होऊ शकतो.
शिजवलेल्या आणि कच्च्या अन्नपदार्थात बॅक्टेरिया जास्त प्रमाणात निर्माण होऊ शकतात.
काय केले पाहिजे?
जर अन्न जमिनीवर पडले तर ते खाणे टाळा, विशेषत: पृष्ठभाग स्वच्छ नसल्यास कोणताही धोका पत्करू नका.
आवश्यक असल्यास ते खाद्यपदार्थ धुवा आणि पूर्णपणे पुसून खा.
मुलांना जमिनीवर पडलेल्या वस्तू खाण्यापासून रोखा.
घर नियमितपणे स्वच्छ ठेवा आणि बॅक्टेरिया पसरवणाऱ्या घटकांवर नियंत्रण ठेवा.
Disclaimer : या बातमीमध्ये दिलेली माहिती ही काही मीडिया रिपोर्ट्सवर आधारित आहे. कोणतीही सूचना अंमलात आणण्यापूर्वी, आपण संबंधित तज्ञाचा सल्ला घ्यावा.